Limit 15 000 zł dla transakcji gotówkowych

Od 01.01.2017 ulegnie zmianie limit transakcji bezgotówkowych między kontrahentami. Limit ten będzie miał znaczący wpływ na koszty uzyskania przychodów stron a w efekcie znajdzie swoje odzwierciedlenie w wysokości podatku odprowadzanego do Urzędu Skarbowego. Do dnia 31.12.2016 limit transakcji gotówkowych wynosi 15 000 EUR natomiast od 01.01.2017 limit ten wyniesie 15 000 PLN.

W ustawach o podatkach dochodowych zarówno dla osób fizycznych jak i prawnych do dnia 31.12.2016, art 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie miał tak restrykcyjnego odzwierciedlenia jak będzie miało to miejsce od 01.01.2017 roku.

Z uwagi częstego dokonywania transakcji gotówkowych zbliżonymi do granicy 15 000 eur między firmami, które w rozumieniu Ministerstwa Finansów nie zawsze odzwierciedlały stan faktyczny transakcji bądź przez ich fikcyjność bądź przez ich zaniżenie, zmieniono limit z 15 000 eur do kwoty 15 000 zł wprowadzając dodatkowo od 01.01.2017 bardzo restrykcyjne zapisy w ustawie od podatku dochodowym od osób prawnych art 15d oraz w ustawie od podatku dochodowym od osób fizycznych art 22p. Fakt ten czyni, że firmy dokonujące transakcji gotówkowych po 01.01.2017 powinny nie przekraczać limitu 15 000 zł o czym z pewnością poinformuje firmę zespół księgowy. W przypadku gdyby kwota transakcji przekroczyła kwotę 15 000 zł rozliczenia między kontrahentami powinny być dokonywane za pośrednictwem rachunków bankowych.

Co w przypadku rozliczeń gotówkowych przekraczających 15 000 zł po 01.01.2017 ?

Na wstępie chciałbym zaznaczyć, iż słowo transakcja nie zostało wyjaśnione przez ustawodawcę na gruncie ustaw o podatku dochodowym, ja natomiast w osobnym artykule dotyczącym dokumentacji podatkowej cen transferowych wyjaśniłem słowo transakcja opierając się na ogólno dostępnych interpretacjach Ministerstwa Finansów.

Doradca podatkowy wyjaśnia, że w przypadku przekroczenia limitu transakcji tj. 15 000 zł po dniu 01.01.2017, po pierwsze dokonuje się naruszenia przepisu art 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz z uwagi restrykcyjnych przepisów art 15d ustawy o CIT oraz art 22p ustawy o PIT firmy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów, kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

- w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Poniżej podstawa prawna

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

zapis art 22 obowiązujący do końca 2016 roku

Art. 22. 1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.

Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może realizować obowiązek określony w ust. 1 za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Zapis art 22 obowiązujący od 01.01.2017 roku

Art. 22. 1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

zapis obowiązujący od 01.01.2017

Art. 22p. 1. Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 i 1948) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

2. W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

- w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:

1) nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych;
2) dokonania płatności:
a) po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej,
b) po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym z tym że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy, w którym nastąpiła likwidacja tej działalności, albo za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych

Zapis art 15d obowiązujący od 01.01.2017

Art. 15d. 1. Podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

- w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:

1) nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych;
2) dokonania płatności po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, z tym że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.